Sąsiedzi. Historia zagłady żydowskiego miasteczka

.01

Opis

To jedna z najbardziej kontrowersyjnych polskich książek. Wydana w 2000 roku przez Fundację Pogranicze, prowadzoną przez Krzysztofa Czyżewskiego. Gross opisuje w niej pogrom w Jedwabnem - małym miasteczku, niedaleko Łomży na Podlasiu. Książka wywołała burzę medialną, skrajne postawy w środowisku naukowym. To, co zbulwersowało "prawdziwych Polaków" to fakt, że autor oskarża Polaków o współudział w pogromie Żydów w czasie II wojny światowej. Ta książka to reportaż i książka historyczna zarazem, oparta częściowo na materiałach zebranych przez reżyserkę Agnieszkę Arnold autorkę filmów...Gdzie mój starszy syn Kain i Sąsiedzi. Gross cytuje wspomnienia świadków pogromu w Jedwabnem. Przeciwnicy książki i Grossa twierdzili, że „praca opiera się na ubogiej bazie źródłowej”, składającej się z nielicznych przekazów ocalałych Żydów oraz akt sądowych, że jest przez to niewiarygodna, przesadzona, a liczba ofiar pogromu – przeszacowana. Specjaliści uważali jednak, że nie przeczy to tezie o udziale Polaków w tej zbrodni. Śledztwo IPN podważyło również wiarygodność zeznań Szmula Wasersztejna, który "kłamał i przesadzał" na temat zbrodni (m.in. mówił, że widział trupy młodych kobiet z rozpłatanymi brzuchami, zwłoki dzieci pokrojonych na kawałki).