Pogrom w Jedwabnem

.01

Opis

Jednym z najbardziej kontrowersyjnych wydarzeń dla Polaków w XX wieku był mord dokonany na ludności żydowskiej w Jedwabnem. Na terenach Podlasia, w skutek panującej wówczas endeckiej propagandy, wśród ludności polskiej panował ogromny antysemityzm. Warto wspomnieć, że 1939 mieszkańcy tamtych terenów nie uczestniczyli w niemieckich represjach wobec Żydów, ale już w 1941 niektórzy z nich byli aktywni w dokonanych zbrodniach. Świadczy to o postępujących zmianach w mentalności niektórych mieszkańców Rzeczpospolitej. Wszystko wydarzyło się 10 lipca 1941 roku, kiedy to do Jedwabnego zaczęli przybywać mieszkańcy sąsiednich miejscowości, którzy według Jana Tomasza Grossa mieli być powiadomieni o zaplanowanym wcześniej mordzie na Żydach. Niektórzy z nich poprzedniego dnia mieli dostać informacje na temat planowanej zbrodni. Od samego rana mieszkańcy Jedwabnego zaczęli wypędzać ludność żydowską z domów na rynek miasta, gdzie używali przemocy fizycznej, a kilka uwięzionych osób zostało zamordowanych. Grupa przetrzymywanych żydowskich mężczyzn została zmuszona do rozbicia pomnika Lenina i zaniesienia go pod stodołę, która znajdowała się poza miastem. Ich ciała razem z pomnikiem wrzucono do wcześniej przygotowanego dołu. Po południu około 300 Żydów zostało wyprowadzonych z rynku. W grupie tej znajdowały się osoby różnej płci i wieku, mężczyźni, kobiety i dzieci. Wprowadzono ich do stodoły, oblano ją naftą i podpalono. Instytut Pamięci Narodowej dowiódł, że zabójstwo to zostało zaplanowane i dokonane przez polskich cywilnych mieszkańców Jedwabnego i okolicznych miejscowości (w liczbie około 40 mężczyzn uzbrojonych w prymitywne narzędzia, takie jak kije). Po dokonaniu zbrodni sprawcy i inne osoby zrabowały dobytek zamordowanych. Pozostała część mieszkańców Jedwabnego zachowała się biernie w czasie morderstwa i rabunków. Śledztwo IPN nie ustaliło, czy bierność ta wynikała z zastraszenia przez sprawców zbrodni, czy z przyzwolenia na nią. 

Źródła:

https://pl.wikipedia.org