Kategoria: Historia | Czarny czwartek
Czarny czwartek
Data wydarzenia
14.12.1970 - 22.12.1970
Miejsce wydarzenia
Gdynia, Gdańsk, Szczecin, Elbląg
Najważniejsze nazwiska
Władysław Gomułka, Marian Spychalski, Józef Cyrankiewicz, Wojciech Jaruzelski, Tadeusz Tuczapski, Grzegorz Korczyński
Liczby
40 zabitych, 1165 rannych
.01
Opis
Wszystko zaczęło się od drastycznych zmian cen towarów. Ceny rosły o kilkaset procent z dnia na dzień, ludzie byli coraz biedniejsi. Komuniści wierzyli, że ludzie przywykną. Wbrew ich oczekiwaniom, dwa dni po wydarzeniach z 12 grudnia, o godzinie 10.00 rano przed budynkiem dyrekcji Stoczni im. Lenina rozpoczął się wiec. 3000 robotników żądało obniżenia cen i zmian w kierownictwie partii. Kilka godzin później doszło do pierwszych starć z Milicją Obywatelską. Gmach KW został zaatakowany przez rozwścieczonych obywateli. Wybili szyby i spalili drukarnię. Komuniści nie mogli czekać na dalszy rozwój akcji i przeciwko protestującym ruszyły większe oddziały MO, a także wojska Gazem łzawiący i petardy zraniły wiele osób. Zaczęło się! Ludzi mieli dosyć! Następnego dnia do strajkujących przyłączyły się miasta Gdynia, Elbląg , Słupsk i Szczecin. Władysław Gomułka - członek rady PRL - zezwolił na użycie broni. Do miasta Gdańsk zaczęto ściągać jednostki pancerne i zmotoryzowane. W tym dniu według oficjalnego komunikatu zabito sześć osób, a około trzystu zostało rannych. To był początek krwawych zamieszek. W czwartek, 17 grudnia 1970 roku dochodzi do masakry w Gdyni. Jeszcze poprzedniego dnia wieczorem, wicepremier Kociołek nawoływał stoczniowców do powrotu do pracy. Nikt nie spodziewał się jednak tego co nastąpi już o szóstej rano. Od około godziny na przystanku szybkiej kolei miejskiej Gdynia-Stocznia zaczęli zbierać się pierwsi robotnicy, stosujący się do wieczornego apelu Kociołka. Gdy po pewnym czasie zgromadziło się tam około 3000 osób udających się do stoczni, (ak się później okazało była zamknięta), drogę do niej odgrodziła im kolumna czołgów, żołnierzy i milicja. Po oddaniu jednego strzału ostrzegawczego, stoczniowcy nie mający żadnej możliwości ucieczki zaczęli być ostrzeliwani. Momentalnie na ziemie padały bezwładne ciała postrzelonych i zabitych osób. Śmierć poniosło 11 osób. Masakra na przystanku SKM-ki rozpętała zamieszki uliczne. Na ludzi zaczęto zrzucać pojemniki z gazem łzawiącym, strzelano. Przez cały dzień łącznie zostało zabitych 18 osób. Wśród nich był również młodziutki, 18-letni stoczniowiec, Zbyszek Godlewski, który stał się symbolem wydarzeń masakry w Gdyni. W centrum miasta uformował się pochód zmierzający w kierunku Stoczni. Następnie zebrał się jeszcze raz tym razem idąc z powrotem do centrum, a na przodzie niesiono na drzwiach ciało zabitego Godlewskiego. Za nim umazane krwią flagi. Na podstawie tych wydarzeń powstał film Andrzeja Wajdy, a bezpośrednio odwołujący się do sytuacji z 17 grudnia pt. „Czarny Czwartek”. Powstał też utwór „Ballada o Janku Wiśniewskim”. Imię w tytule wynika z faktu, iż twórca piosenki nie znał rzeczywistych personaliów młodego, zabitego robotnika. To hymn Solidarności.
Źródła: