Kategoria: Historia | Katastrofa gibraltarska

Katastrofa gibraltarska

Data wydarzenia

04.07.1943

Miejsce wydarzenia

Gibraltar, Wielka Brytania

Najważniejsze nazwiska

Władysław Sikorski, Zofia Leśniowska, Eduard Prchal

Liczby

16 ofiar

.01

Opis

Katastrofa gibraltarska to jedno z najbardziej tajemniczych wydarzeń II wojny światowej. Jej przyczyny do dzisiaj nie zostały jednoznacznie wyjaśnione. W aktach i zeznaniach świadków występuje dużo sprzecznych informacji. W katastrofie lotniczej zginęło 16 osób, w tym generał Sikorski, który wracał wówczas do Anglii. Samolot po około szesnastu sekundach od startu zetknął się z powierzchnią wody, aby następnie zatonąć. Niecałą godzinę później – 4. lipca 1943 roku około północy – wyłowiono zwłoki generała. Oficjalne raporty powołanej brytyjskiej komisji raportowały: "zablokowanie steru wysokości". To nie wyjaśniało tragedii. Sześć tygodni przed samą katastrofą, gdy Sikorski pierwszy raz przebywał na Gibraltarze, Karol Popiel – minister – otrzymał telefon, w którym rozmówca twierdził, jakoby Sikorski zginął podczas wypadku samolotu nad Gibraltarem. To po 4. lipca dało powód do wysnuwania różnych teorii spiskowych. Dariusz Baliszewski pisał: „To był prawdopodobnie najdziwniejszy wypadek lotniczy w dziejach świata. Samolot, na przekór prawom fizyki, miał wystartować z uszkodzonym sterem wysokościowym, po czym wodować kilkaset metrów od brzegu. Zanim zatonął, miał utrzymywać się na wodzie ponad 6 minut, by (...) miękko osiąść na dnie. Zaskakujące jest to, że drobne przedmioty znalezione po katastrofie na dnie morza nosiły ślady uszkodzeń charakterystycznych jedynie dla eksplozji”. Teorie spiskowe dotyczące zamachu na generała Sikorskiego są przedmiotem krytyki niektórych historyków (np. Andrzej Garlicki), którzy podważają rzetelność części relacji. Ustalenia śledztwa z 2009 roku jednoznacznie odrzuciły teorie spiskowe zakładające, że do zabójstwa generała Sikorskiego miało dojść jeszcze przed lotem. To stanowisko również zajął Instytut Pamięci Narodowej. Śmierć generała Władysława Sikorskiego osłabiła pozycję Polski, ZSRR zaczęło zdobywać przewagę w kwestiach podziału ziem i międzynarodowej izolacji Polski. III Rzesza działała propagandowo, wykorzystując niejasną sytuację, by pogorszyć relację Polaków z aliantami za pomocą propagandy. Podsycali te stanowisko, iż cała katastrofa była sprytnie zaplanowanym procederem mającym na celu usunięcie niewygodnego polityka, jakim był Sikorski. 

Źródła:

http://mhmr.muzeum.rzeszow.pl/