Kategoria: Historia | Powstanie Warszawskie

Powstanie Warszawskie

Data wydarzenia

01.08.1944 – 03.08.1944

Miejsce wydarzenia

Warszawa

Najważniejsze nazwiska

Dowódcy AK

Liczby

ok. 50 tys. Powstańców Armii Krajowej, mieszkańcy Warszawy

.01

Opis

Jest rok 1944. Polacy od ponad pięciu lat stawiają czoła okupantom. Są wyczerpani. Pod  pod koniec lipca do Polski dochodzą informacje o zawarciu umowy między przywódcą ZSRR, Stalinem, a PKWN, który spowoduje odcięcie jednej trzeciej przedwojennych terenów od Polski. ZSRR zaczyna nawoływać mieszkańców Warszawy, aby stanęli do walki przeciwko komunistom. Zdecydowanie silniejsze wojska III Rzeszy, mimo początkowego chaosu, opanowują panikę i ponownie zajmują stolicę Warszawy. Cała ta sytuacja (plus to, co dzieje się poza Warszawą), powoduje zmianę decyzji Armii Krajowej, która chce włączyć stolicę państwa do akcji przeciw Niemcom i uwolnienia miasta, zanim wkroczą do niego wojska Stalina. Do sztabu AK zaczynają docierać informacje o działaniach wojsk po prawej stronie Wisły. W tym momencie dowództwo Armii Krajowej wydaje nakaz mobilizacji armii oraz cywilów do rozpoczęcia akcji zbrojnej o nazwie ”Burza". Umowna godzina wybuchu powstania jest wyznaczona na 1 VIII na 17.00, zwanej również godziną „W ". (Każdego roku w rocznicę wybuchu powstania w Warszawie zatrzymują się samochody i przechodnie, wyją syreny - to dowód pamięci o poległych). Do pierwszych walk dochodzi jednak szybciej w różnych dzielnicach miasta przez problemy z łącznością i organizacją broni. W pierwszych dniach walczącym udaje się odebrać przeciwnikom niektóre tereny, jednak to komuniści mają nadal w swoich rękach wiele znaczących budynków. Na starym mieście trwają zacięte walki. III Rzesza używa przeciwko słabo uzbrojonym Polakom ciężkiej artylerii, lotnictwo oraz pociski. I tak centrum Warszawy zostaje zrównane z ziemią. W tym samym czasie batalion „Kiliński ” wspierany przez inne oddziały, z sukcesem przejmuje gmach Poczty Głównej. Niemcy mimo prób odsieczy, które zostały udaremnione, nie są w stanie w całości się ewakuować. Zdobywają liczne ładunki broni. Komuniści po szybkim spacyfikowaniu Woli zajmują ulicę Chłodną. Powstańcy umacniają się na Grzybowskiej, odpierają ataki wroga aż do końca Powstania. Batalion „ Chrobry II ”  dzięki odbiciu Domu Turystycznego na Ochocie zatrzymuje wroga na przedpolach Śródmieścia i zdobywa kontrolę nad główną arterią miasta. Pod  koniec sierpnia powstańcom ze Śródmieścia  udaje się zdobyć jeden ze znaczących budynków, tzw. Pastę, czyli Stację Telefonów, potem Kościół i Komendę Policji. Chwilę później oddziały ze Starówki bezskutecznie usiłują uciec do Śródmieścia przez plac Bankowy. Gdy to się nie udaje, muszą przejść poprzez kanały - jedne ze znaczących miejsc podczas walki z okupantem. Po upadku Starówki, III Rzesza opanowuje Powiśle z początkiem września, a później Pragę. I tak kolejno Niemcy zagarniają ostatnie ośrodki oporu powstańczego (w tym Mokotów, a następnie Żoliborz). Warszawiacy ponieśli klęskę polityczną, ale nie duchową. Zamieniona w gruzy Warszawa po przeszło 63 dniach walk (początkowo zakładano jedynie trzy do czterech dni) 2 października podpisuje umowę kapitulacyjną .

Źródła:

https://www.wojsko-polskie.pl/powstanie-warszawskie/

https://warsawtour.pl/powstanie-warszawskie/