Kategoria: Historia | Obrady Okrągłego Stołu
Obrady Okrągłego Stołu
Data wydarzenia
06.02.1989 – rozpoczęły się, 05.04.1989 – podpisane porozumienia między opozycją solidarnościową a władzą
Miejsce wydarzenia
Pałac Namiestnikowski, Warszawa
Najważniejsze nazwiska
Wojciech Jaruzelski, Jerzy Urban, Janusz Onyszkiewicz, Bronisław Dembowski, Czesław Kiszczak, Lech Wałęsa, Alfred Miodowicz
Liczby
54 reprezentanci strony rządowo-koalicyjnej i opozycyjno-solidarnościowej
.01
Opis
Jest to jedno z bardziej znaczących wydarzeń w historii Polski, które składało się na ostateczne wprowadzenie rządów demokratycznych w odradzającym się państwie, czyli RP. Skupmy się teraz na samym przebiegu obrad i czym tak naprawdę one były. Otóż Obrady Okrągłego Stołu były trwającymi blisko dwa miesiące negocjacjami pomiędzy władzami Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej a demokratyczną opozycją i stronami kościelnymi. Pierwsze spotkanie rządzących z opozycją miało miejsce w Pałacu Namiestnikowskim w Warszawie (obecnym Pałacu Prezydenckim), gdzie wokół stworzonego specjalnie na tę okazję wielkiego, okrągłego stołu zaczęły się pierwsze dyskusje. Warto dodać, że rozmowy toczyły się nie tylko w tym miejscu. Przyszedł dzień szóstego lutego. Wtedy to na inauguracyjnym posiedzeniu zasiadło pięćdziesięciu czterech reprezentantów strony rządowo-koalicyjnej i opozycyjno-solidarnościowej. Skład pierwszej z nich ustalił gen. Wojciech Jaruzelski, który w tamtym czasie pełnił funkcję I Sekretarza KC PZPR oraz przewodniczącego Rady Państwa. Co ciekawe on sam nie uczestniczył osobiście w obradach, natomiast wielokrotnie to jego osoba poprzez telefoniczne rozmowy wydawała dyspozycje dotyczące kierunku rozmów oraz możliwych ustępstw wobec opozycji. Podczas trwania dwumiesięcznych rozmów utworzono trzy główne zespoły negocjacyjne, tak zwane stoliki. Pierwszy z nich omawiał kwestie związane z pluralizmem związkowym, któremu przewodniczył Tadeusz Mazowiecki, Aleksander Kwaśniewski, a także Romuald Sosnowski. Drugi zajmował się problemem gospodarki i polityki społecznej, gdzie rolę przewodniczących pełnili prof. Baka i prof. Trzeciakowski. Natomiast ostatni z nich pracował nad sprawą reform politycznych, kierował nim prof. Geremek wraz z prof. Reykowskim. Warto pamiętać, że choć wśród najważniejszych uczestników obrad panowało pozytywne nastawienie i wiara w dojście do porozumienia z komunistami, to niektórzy opozycjoniści mieli odmienne zdanie. Mimo spięć i wielogodzinnych rozmów, dotyczących głównie spraw gospodarki, piątego kwietnia udało się zakończyć negocjacje. Na ostatnim posiedzeniu plenarnym, transmitowanym w telewizji i radio, głos zabrał Czesław Kiszczak, a następnie Lech Wałęsa, który podsumował okres obrad następującymi słowami „Dziewięć tygodni rozmów o najważniejszych sprawach naszej ojczyzny pozwoliło nam dojść do przekonania, że w sytuacji, w której się znajdujemy, nie ma już mowy o handlu między różnymi stronami, ale tylko o wielkim ryzyku, które ponoszą wszyscy, którzy czują się odpowiedzialni za Polskę. Albo potrafimy jako naród budować — w sposób pokojowy — niepodległą, suwerenną, bezpieczną równoprawnymi sojuszami Polskę, albo utoniemy w chaosie, demagogii i w rezultacie w wojnie domowej, w której nie będzie zwycięzców”. Co zatem udało się wywalczyć opozycji, która dzięki strajkom już rok przed obradami zmusiła swoimi działaniami słabnący rząd z Jaruzelskim na czele do negocjacji? Przede wszystkim utworzenie Senatu z liczbą 100 senatorów wybieranych przez wybory większościowe, utworzenie urzędu Prezydenta PRL, wybieranego na 6-letnią kadencję, zwiększenie roli Sejmu jako głównego organu państwowego, ponowną legalizację NSZZ „Solidarność”, większe kompetencje Trybunału Konstytucyjnego oraz Rzecznika Praw Obywatelskich, a także dostęp opozycji do mediów. Demokracja zaczęła się tworzyć na dobre!
Źródła: